Το πανελλήνιο λεύκωμα της εκατονταετηρίδας 1821 – 1921 εκδόθηκε σε τόμους, στον καθένα εκ των οποίων επικεντρώθηκαν σε διαφορετικούς τομείς του νέου ελληνισμού για τον εορτασμό των 100 χρόνων από την Επανάσταση:

Α’ Οικονομολογικά
Β’ Βιομηχανία – Εμπόριο
Γ’ Επιστήμαι
Στ’ Εκκλησία – Κλήρος
Δ’ Καλαί Τέχναι
Ε΄ Παιδεία και Νεοελληνική Φιλολογία
Ζ’ Ναυτιλία
Η’ Γεωργία – Κτηνοτροφία
Θ’ Βουλή – Βουλευταί – Δήμαρχοι – Τοπεία
Ι’ Ήρωες – Στρατός – Ναυτικόν
ΙΑ’ Φιλανθρωπικά Ιδρύματα
ΙΒ’ Έξω Ελληνισμός – Παροικίαι
ΙΓ’ Ιστορίαν της Ελληνίδος Γυναικός
ΙΔ’ Ευρετήριον

Στην κατοχή μου βρέθηκε ο Β’ τόμος που αφορά τη βιομηχανία και το εμπόριο. Αν και το λεύκωμα αφορά ολόκληρη την Ελλάδα, υπάρχουν προσθήκες που αφορούν την περιοχή του Αγίου Νικολάου και της Νεάπολης, τις οποίες θα παρουσιάσω παρακάτω. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο συγγραφέας του τόμου, Ι. Χατζηιωάννου, φαίνεται να γνωρίζει καλά την περιοχή αφού διετέλεσε καθηγητής στο γυμνάσιο Νεαπόλεως το 1905, 20 χρόνια πριν εκδοθεί ο τόμος αυτός. Ο Χατζηιωάννου αναφέρει πως η απότομη ανάπτυξη του Αγίου Νικολάου οφείλεται αφενός στο λιμάνι που αποτέλεσε κέντρο των εισαγωγών και εξαγωγών για ολόκληρη την περιοχή και στους δραστήριους Σφακιανούς που είχαν κατοικήσει στην περιοχή, 50 περίπου χρόνια πριν (δηλ. γύρω στο 1875). Χαρακτηριστικότερη όλων των Σφακιανών ίσως είναι η οικογένεια των Κούνδουρων που μετοίκησαν στον Άγιο Νικόλαο. Ας δούμε ποιοι επιχειρηματίες αναφέρονται στο λεύκωμα:

ΝΕΑΠΟΛΗ

Εμμανουήλ Καλλιατάκης

Έμπορος υφασμάτων από τη Βουλισμένη. Το 1911 ίδρυσε στη Νεάπολη εργοστάσιο αλευρόμυλου που κινούνταν με πετρελαιομηχανή 30 ίππων. Αργότερα, στον αλευρόμυλο πρόσθεσε και τμήμα ελαιουργίας με υδραυλικά πιεστήρια. Πρόκειται για τα πρώτα εργοστάσια του είδους τους σε ολόκληρη την επαρχία Μεραμπέλου. Ο Καλλιατάκης, εκτός από τα εργοστάσια, είχε την αντιπροσωπεία αυτοκινήτων Ford και του Μηχανουργείου Βαλλά που έδρευε στα Χανιά. Τέλος, ο Καλλιατάκης ασχολήθηκε και με την παραγωγή σταφίδας.

Δημήτριος Λουμπούνης

Με καταγωγή από τη Νεάπολη, ο Δημήτριος Λουμπούνης ασχολήθηκε με το εμπόριο σε νεαρή ηλικία από το 1900 . Το 1911 ακολούθησε τα χνάρια του Καλλιατάκη και ίδρυσε ελαιουργείο με δύο υδραυλικά πιεστήρια και αλευρόμυλο με κινητήρα 25 ίππων. Το 1916 πρόσθεσε τμήμα σαπωνοποιίας στο οποίο κατασκεύαζε λευκό σαπούνι από ελαιόλαδο. Ο Χατζηιώαννου θεωρεί πως ο Λουμπούνης υπήρξε ένας εκ των βασικότερων συντελεστών της οικονομικής εξέλιξης της Νεάπολης.

Ιωάννης Ζαφειράκης

Καταγόμενος από τη Σητεία, σπούδασε στην Αθήνα και ασχολήθηκε με διάφορες επιχειρήσεις και προσλήφθηκε ως υπάλληλος στην Εθνικής Τράπεζα Ελλάδος. Έπειτα εργάστηκε στην ασφαλιστική εταιρεία Ανατολή όπου έπειτα από 8 χρόνια πήρε προαγωγή ως Γενικός Επιθεωρητής της Ελλάδος. Ο Ζαφειράκης ίδρυσε μαζί με τον Ιωάννη Πάγκαλο και τον Νικόλαο Αλέξη (βλέπε παρακάτω) ίδρυσαν την εταιρεία Αλέξης – Πάγκαλος – Ζαφειράκης στον Πειραιά και την Πλευριτάκης – Ζαφειράκης στη Μυτιλήνη, με κύκλο εργασιών σε εισαγωγές – εξαγωγές και αντιπροσωπείες διαφόρων εταιρειών.

Ιωάννης Περάκης

Έμπορος – ράπτης από την Κριτσά. Εργάστηκε για πολλά χρόνια στον οίκο ραπτικής του Ιωάννη Αηδονόπουλου στην Αθήνα και από το 1903 εγκαταστάθηκε στη Νεάπολη. Το ραφείο του ήταν το πρώτο που λειτούργησε στη Νεάπολη. Ο Χατζηιωάννου θεωρεί πως ο Περάκης «αδίκησε τον εαυτό του» επιλέγοντας την παραμονή του στη Νεάπολη.

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

Αλευρόμυλος Αχελώος – Ελαιουργείο (1923)

Του Χαράλαμπου Αλεξάκη με καταγωγή από τη Σητεία. Εργάστηκε για πολλά χρόνια στο εργοστάσιο του Ελευθέριου Παγκάλου στον Πειραιά, κατόπιν εγκαταστάθηκε στον Άγιο Νικόλαο και αγόρασε τον αλευρόμυλο του Παγκάλου που βρισκόταν στην πόλη. Ο αλευρόμυλος είχε κινητήρα 18 ίππων, ενώ το 1924 ο Αλεξάκης πρόσθεσε και ελαιουργείο.

Σταύρος Συγκελλάκης (1878)

Παλαιός εμπορικός οίκος του σφακιανού Συγκελλάκη που ασχολήθηκε με εισαγωγές και εξαγωγές.

Κωνσταντίνος Μυλωνάκης (1896)

Με καταγωγή από τις Λίμνες ο Μυλωνάκης ασχολήθηκε με την εισαγωγή και εξαγωγή τροφίμων ενώ ήταν και αντιπρόσωπος της εταιρείας πετρελαϊκής εταιρείας Asiatic. Επίσης ήταν διευθυντής του τοπικού πρακτορείου της Εταιρείας Πανταλέοντος.

Ιωάννης Πάγκαλος (1892)

Με καταγωγή από την Κριτσά ασχολήθηκε από μικρός με το εμπόριο, αρχικά στην Κριτσά και από το 1896 στον Άγιο Νικόλαο. Ασχολήθηκε με την εισαγωγή και εξαγωγή τροφίμων ενώ ήταν και συνέταιρος στο ελαιουργείο/αλευρόμυλο Αρχαύλης και Σία της Κριτσάς που διέθετε κινητήρα 25 ίππων. Επιπλέον, υπήρξε αντιπρόσωπος των τραπεζών Λαϊκής, Καραβασίλη, Θεσσαλίας ενώ διετέλεσε ασφαλιστής των εταιρειών Ανατολής και Πρόνοιας. Μαζί με τον Αλέξη και τον Ζαφειράκη ίδρυσαν εμπορικό γραφείο και στον Πειραιά με την επωνυμία Αλέξης – Πάγκαλος – Ζαφειράκης.

Ανδρέας Βότζης και Ιωάννης Τσιτσιρίδης

Ο πατέρας του Ιωάννη, Σταύρος Τσιτσιρίδης, προερχόμενος από τα Σφακιά εγκαταστάθηκε στον Άγιο Νικόλαο και ασχολήθηκε με το εμπόριο με τον γιό του να αναλαμβάνει, αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο εμπόριο, την επιχείρησή με επωνυμία Ι. Τσιτσιρίδης. Το 1923 έγινε συνέταιρος με τον Ανδρέα Βότζη, επίσης από τα Σφακιά. Η επιχείρηση ασχολήθηκε με τις εισαγωγές και εξαγωγές.

Νικόλαος Αλέξης (1890)

Με καταγωγή από την Κριτσά επιδόθηκε σε διάφορες εμπορικές δραστηριότητες από νεαρή ηλικία και ίδρυσε εμπορικό οίκο με εισαγωγές και εξαγωγές τροφίμων και υλικών. Υπήρξε αντιπρόσωπος των λιπασμάτων Παπασταύρου, της ΑΒΕΑ Χανίων, της Εθνικής Ελβετικής Εταιρείας ασφαλειών θαλάσσης και της ελληνικής ασφαλιστικής εταιρείας Τιτάν.

Τζιρής – Μασσάρος (1889)

Ο Νικόλαος Κ. Μασσάρος από την Κριτσά ασχολήθηκε από το 1889 με το εμπόριο. Το 1911 συνεταιρίστηκε με τον αδελφό της γυναίκας του Κωνσταντίνο Μ. Τζιρή, επίσης με καταγωγή από την Κριτσά. Οι δύο επιχειρηματίες ασχολήθηκαν με εισαγωγές και εξαγωγές τροφίμων, υφασμάτων, λιπασμάτων και τσιμέντων «Τιτάν». Επιπλέον, ήταν αντιπρόσωποι των Εταιρειών Χαριλάου – Κανελλοπούλου, Καλής Πίστεως, σύμβουλοι του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας, πράκτορες της Τράπεζας Αθηνών, κ.ά. Η επιχείρηση άνοιξε γραφείο στον Πειραιά με την επωνυμία Τζιρής – Κασσαβέτης και ασχολήθηκε κυρίως με την εισαγωγή αποικιακών ειδών (καφές, μπαχαρικά, κλπ).

Μαυροφόρος – Μαυρικάκης

Ο Δημήτρης Μαυροφόρος από τη Φουρνή, μετά τη δεκαετή στρατιωτική υπηρεσία του ίδρυσε εμπορική επιχείρηση στην Άγιο Νικόλαο μαζί με τον ελουντιανό Κωνσταντίνο Μαυρικάκη, επίσης πρώην στρατιωτικού. Ασχολήθηκαν με την εισαγωγή και εξαγωγή τροφίμων ενώ διατηρούσαν και λατομείο ακονόπετρας στην Ελούντα.

Δημήτριος Ε. Μαραγκάκης και Σία (1901)

Με καταγωγή από τη Νεάπολη ο Δημήτριος Μαραγκάκης ασχολήθηκε με τη γεωργία, το εμπόριο και τις τραπεζικές επιχειρήσεις. Το 1901 συνεργάστηκε με τον Νικόλαο Γ. Ταβλά από την Κριτσά. Ο συνεταιρισμός ονομάστηκε Δ. Ε. Μαραγκάκης και Σία με έδρα τον Άγιο Νικόλαο και ασχολήθηκε με την εισαγωγή και εξαγωγή τροφίμων, υλικών οικοδομής, κεραμιδιών, ξυλείας, κλπ. Η εταιρεία ήταν και αντιπρόσωπος της Εμπορικής Τράπεζας, της εταιρείας πετρελαίων Stantard και της ασφαλιστικής εταιρείας London Assurance Corporation.

Ιωσήφ Ιερωνυμάκης (1913)

Με καταγωγή από τα Σφακιά δραστηριοποιήθηκε στον Άγιο Νικόλαο και ασχολήθηκε με εισαγωγές και εξαγωγές προϊόντων. Επίσης, ίδρυσε σαπωνοποιείο όπου κατασκεύαζε γνήσιο λευκό σαπούνι ελαιόλαδου το οποίο πουλούσε στην Αίγυπτο, τον Πειραιά και τα Δωδεκάνησα.

Δημοσιεύτηκε από Δημήτρης Παπαγιαννάκης

Προβολή όλων των δημοσιεύσεων από Δημήτρης Παπαγιαννάκης